اگر قرار است رگولاتوری بهطور درست، دقیق و هوشمندانه پیش برود، این امر تنها با ضابطهمند شدن قوانین و مقررات در شبکه نمایشخانگی ممکن خواهد بود.
چندی پیش گفتوگویی با دبیر سابق شورای نظارت بر صدا و سیما، سیداحسان قاضیزاده هاشمی، انجام شد که در آن به نکات مهمی در خصوص پشت پرده بیقانونیها در شبکه نمایشخانگی اشاره کرد.
او اظهار داشت که مهمترین ضعف ساترا، فقدان قانون است و این کمبود، ساختار قدرت را تحت تأثیر قرار داده و آسیبهای جدی به این نهاد وارد کرده است. وی همچنین تأکید کرد که به صدا و سیما اعلام کردهایم که ادامه این وضعیت به نفع آنها نخواهد بود.
قاضیزاده هاشمی نکتهای قابل تأمل را مطرح کرد و گفت: «آییننامهها الزام قانونی ندارند و قانون واقعی تنها آن چیزی است که به تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان رسیده باشد. در بسیاری از موارد، دستگاه قضایی به نفع ساترا رأی نمیدهد.»
در جریان این گفتوگو، قاضیزاده هاشمی به فرصتطلبی پلتفرمها اشاره کرد و گفت که آنها به خوبی از وضعیت و خلأهای قانونی آگاهاند و به همین دلیل در بسیاری از عرصهها، طبق میل خود عمل میکنند. بنابراین، فقدان قانون باعث شده که نه ساترا بداند چه اختیاری دارد و نه پلتفرمها خود را ملزم به رعایت اصول و قوانین میبینند.
حتی در جریان کشمکشهای میان ساترا و فیلیمو، بحث درباره خلأهای قانونی به اوج خود رسید. در تازهترین اظهارنظر رئیس صدا و سیما، او بار دیگر به این نکته اشاره کرد که «در حوزه نمایشخانگی نقص قانون داریم.»
وی همچنین تأکید کرد: «ساترا بهعنوان تنظیمگر و به نوعی ضابط، تنها وظیفهاش گزارشدهی تخلفات است و هیچ ضمانت اجرایی برای آنکه این گزارشها به نتیجه ملموسی برسند، وجود ندارد. ما در حوزه نمایشخانگی با نقص قانون مواجهایم و در تلاشیم تا این قانون را اصلاح کنیم. انتظار ما از دستگاه قضایی این است که بهعنوان مدعیالعموم، موارد گزارششده توسط ساترا را با جدّیت بیشتری پیگیری کند.»
کشمکشها با اخطار و نامهای حاوی تذکر حقوقی که بوی توقیف میداد، آغاز شد. این نامه که به قسمت اول برنامه «اکنون» و استفاده از نام «کتاب باز» و برخی مسائل دیگر مربوط میشد، به پلتفرم پخشکننده ابلاغ و توسط مدیر آن پلتفرم رسانهای شد.
پس از آن، این کشمکشها با تذکر دیگری در خصوص گزارش عادل فردوسیپور در آپارات اسپرت ادامه پیدا کرد، که در آن تأکید شده بود این برنامه نباید بدون مجوز پخش شود.
در تازهترین اتفاق، مدیر پلتفرم فیلیمو از «دریافت ابلاغیه شکایت صداوسیما به دلیل پخش مسابقات فوتبال و پخش برنامههای «جوکر»، «آکتور»، «رهایم کن»، «سقوط» و سه سریال دیگر» خبر داد.
وی در صفحه مجازی خود نوشت: «اکنون ابلاغیه شکایت صداوسیما را دریافت کردهام. معاون آن سازمان از قوه قضاییه تقاضای تعقیب بنده به دلیل پخش مسابقات فوتبال و برنامههای جوکر، آکتور، رهایم کن، سقوط و سه سریال دیگر را به همراه حذف این سریالها از فیلیمو کرده است! طرف اصلی ما صداوسیماست، نه چیزی به نام ساترا. رقیبی که نظارت، داوری و انحصار را با هم میخواهد!»
در شکوائیه سازمان صداوسیما، موضوع «انتشار عکسها، تصاویر و مطالب خلاف عفت عمومی و تحصیل مال از طریق نامشروع» عنوان شده و آثار مختلفی از جمله جوکر، آکتور، بیگناه، نیوکمپ، سقوط، تیانتی و رهایم کن بهطور مشخص ذکر شده است.
شاکی (صداوسیما) با استناد به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که انتشار هرگونه پخش زنده محتوا در فضای مجازی را منحصراً به صداوسیما محول کرده است، بدون اشاره مستقیم به برنامه عادل فردوسیپور، خواستار حذف این برنامهها از پلتفرم پخشکننده شد.
نکته اینجاست که بهرغم حاشیهها، پخش این دو برنامه همچنان در شبکه نمایشخانگی ادامه دارد. در واقع، میتوان گفت آن تذکر به تخلف، زمانی که به نتیجه نرسید و ادامه پخش هر دو برنامه اتفاق افتاد، نشاندهنده نقصی در قانون است؛ قانونی که باید از هرگونه تخلف و مشکلی در این فضا جلوگیری کند و از حقوق فعالان عرصه رسانههای صوتی و تصویری دفاع کند.
مخاطبان شبکه نمایشخانگی انتقاداتی دارند که برای پیگیری و رسیدن به نتیجه، نیازمند قوانین منسجم و الزامات قانونی است. روزی بحث آگهیهای متعدد تبلیغاتی مطرح میشود، روزی دیگر آثار بیکیفیت و روزی هم خشونت در نمایشخانگی؛ اینها همه نیاز به رسیدگی و تنظیمگری دارند، نه صرفاً چند مورد خاص.
بنابراین، ضابطهمند شدن فضای شبکه نمایشخانگی نیازمند بررسی و ورود جدّی مجلس شورای اسلامی و همراهی دولتمردان است. اگر قرار است رگولاتوری یا همان تنظیمگری بهدرستی، دقیق و هوشمندانه پیش برود، چارچوبمند شدن این فضا باعث میشود که هر نوع رفتار سلیقهای در نظارت بر نمایشخانگی کنار رود. https://meliyat.com/vdcicuaw2t1au.bct.html